Dešavanja

Boljevac, 20.11.2012.
Izložba dokumenata i fotografija „Crno blago Sreza boljevačkog, rudnici Rtanj i Bogovina”

Istorijski arhiv „Timočka krajina“ Zaječar priredio je 20.11.2012. godine u Boljevcu izložbu dokumenata i fotografija „Crno blago Sreza boljevačkog, rudnici Rtanj i Bogovina“.

Ova izložba omogućila je brojnim ljubiteljima kulturnih dešavanja u Boljevcu da u maloj sali Kulturno obrazovnog centra u Boljevcu vide postavku Arhiva vezanu za rudnik Rtanj i Bogovina, od postanka do danas.
Postavka izložbe rad je više autora iz Istorijskog arhiva u Zaječaru (Janković Zoran, Živković Dragan i Januzi Agim),

O izložbi su govorili: Dragana Dragotić iz Kulturno obrazovnog centra Boljevac, Velibor Todorov - direktor Arhiva u Zaječaru, Slobodan Cvetković – upravnik rudnika Bogovina u penziji, Janković Zoran - jedan od autora izložbe, i predsednik opštine Boljevac Nebojša Marjanović, koji je i otvorio ovu izložbu, nakon odgledanog filma koja se odnosi na porodicu Minh, nekadašnje vlasnike rudnika.

Na teritoriji sreza Boljevačkog prvi rudnik je otvoren 1902. godine, na osnovu nalaza izdanaka slojeva kamenog uglja, u ataru sela Ilino u podnožju Rtanja, na brdu zvanom Kukuljaš. Otvaranje rudnika izvršili su braća Minh, poznati industrijalci i vlasnici paraćinske fabrike tekstila. Povlasaticu su dobili iste godine, o isključivom pravu istraživanja na prostoru rudnih polja između Ilina, Mirova i Rujišta.

U periodu do Prvog svetskog rata rudnik je uglavnom dobio svoju fizionomiju rudničkog radilišta i naselja. Otvaranjem rudnika na Rtnju počinju i prvi radovi na istraživanju uglja u rejonu sela Bogovina. Prvi podaci o radovima u Bogovini potiču iz 1903. godine i to u Grabovačkoj reci, sa potkopom od 40 metara. Za ovo rudno istraživanje pravo je dobio Milan Savić, trgovac iz Rgotine. Na početnim radovima u Bogovini bilo je svega desetak radnika, a već 1914. godine 445 radnika i nameštenika.

Prvi svetski rat 1914-1918. godine prekinuo je razvoj ovih rudnika. Posle smrti Samuila Minha 1919. godine gazdovanje nad rudnikom su preuzeli njegovi sinovi, na čelu sa najstarijim Juliusom Minhom, a nakon njegove smrti rudnik su preuzeli njegova supruga Greta i braća Aleksandar i Adolf. U znak sećanja na supruga, Greta je podigla spomen kapelu na vrh Rtnja, koja je osvećena 19.5.1934. godine. Na drugoj strani zbog dugova preduzeća „Braće Savić“ rudnik u Bogovini je 1934. godine promenio vlasnika. Rudnik preuzima jedan od prvih kompanjona Milana Savića - Ferdinand Gramberg i „Društvo Penaroja“. Zbog nepokrivenih novih dugova Gramberg i ostali nepoverenici zaplenom imovine Savićevih dobili su i nalazište „Novu Bogovinu“.

Napad Nemačke u aprilu 1941. godine i okupacija Jugoslavije prekinuli su dotadašnji tok razvoja rudarstva u Boljevačkom srezu. Za vreme Drugog svetskog rata okupator je vršio eksploataciju rudnika, a po oslobođenju 1946. godine rudnik Rtanj i Bogovina su nacionalizovani i prešli u svojinu države.

Rudnik Rtanj radio je do avgusta 1967. godine, kada je zatvoren. Prateći objekti prešli su u sastav RTB-Bor. Rudnik Bogovina i danas radi, i u sastavu je ugljenokopa Resavica.